Całej Krety w trakcie tygodniowego pobytu (a nawet dwutygodniowego) zwiedzić się nie da. Jest na tyle duża, że dla jej poznania potrzeba kilku wizyt (lub jednej, ale znacznie dłuższej). Trudno sobie wyobrazić, aby turysta zamieszkujący w hotelu w Agios Nikolaos, czy Stalidzie, zrobił sobie wypad na plażę Elafonisi. Musiałaby to być wyprawa blisko 600 kilometrowa. A drogi na Krecie to nie autostrady, chociaż główna tak jest oznakowana, mimo, że składa się tylko z dwóch pasów ruchu – jednego dla jazdy w jedną stronę i jednego dla jazdy w stronę drugą.

Podział na część wschodnią i zachodnią jest bardzo wyraźny. Umownym punktem centralnym jest Rethymnon – miejscowość położona wprawdzie na wschodzie wyspy, ale dokładnie w środku pomiędzy Heraklionem i Chanią - dwoma miastami, w których znajdują się lotniska i gdzie lądują samoloty czarterowe z Polski.

HERAKLION

Heraklion jest największym miastem Krety, zbudowany na stromym zboczu górskim. Poza lotniskiem jest tam także duży port morski przyjmujący wycieczkowce i promy łączące wyspę z innym rejonami Grecji. Heraklion nie jest miastem szczególnie zachwycającym urodą. Ciągły ruch uliczny, zakorkowane jezdnie, liczne hotele, sklepy, fast-foody, to najkrótsza jego charakterystyka.

Centralnym placem Heraklionu jest Plateia Venizelou, z wieloma restauracjami i kafejkami, a także interesującymi sklepami w sąsiednich uliczkach. Podobnie jak wiele innych miast greckich, Heraklion odczuł czasy dominacji weneckiej. W jego architekturze wpływy weneckie odegrały dużą rolę, a wenecka forteca góruje nad miastem.

Główną atrakcją stolicy Krety jest muzeum archeologiczne, gromadzące największy na świecie zbiór  artefaktów z czasów cywilizacji minojskiej (około 1600 roku p.n.Ch.). Niedaleko od Heraklionu jest słynny pałac w Knossos.

Ulubiona wieczorna i nocna rozrywka w Heraklionie to siedzenie w ulicznych kafejkach, przy kawie lub napojach alkoholowych – najczęściej w okolicach Placu Wolności, Placu Fontanny lub przy starym porcie, poniżej oświetlonego Fortu Weneckiego. W mieście są też liczne bary i kluby z muzyką nowoczesną lub tradycyjną – grecką. Większość hoteli organizuje wieczorne imprezy folklorystyczne.

W ciągu dnia, wybrać się można także na plażę. Ale najlepiej odjechać trochę od miasta. Najlepsze plaże są na wschód od Heraklionu, pomiędzy Kartero, a Malią (34 km). Inny sposób na wypełnianie czasu to chodzenie po sklepach. Grecja znana jest ze swych oryginalnych wyrobów jubilerskich. W przypadku mniejszego budżetu, zainteresować się można oliwą z oliwek – produkowana tutaj, uważana jest  za najlepszą na świecie lub spróbować serów xynotyro, kefalotyri i graviera.

CHANIA

Największe miasto w zachodniej części Krety i (wraz z Rethymnonem) najbardziej atrakcyjne. Chania (pisana także: Hania) jest historycznym labiryntem czarujących weneckich i tureckich budynków, postawionych wokół małego portu, z kolorowymi bazarami, placami, warsztatami rzemieślniczymi, a także z licznymi restauracjami. Wąskie, krzyżujące się stare uliczki, pełne tawern, kafejek i sklepów, są rajem dla fotografów – pamiątkowe zdjęcia chce się tu robić nieustannie. Obejrzeć można także mury starego miasta, które częściowo zostały już odkopane.

Rejon w pobliżu portu jest najstarszą i najciekawszą częścią miasta. Wypełniają ją strumienie turystów, przemierzających wybudowaną tu promenadę i, zwłaszcza w porze wieczornej i nocnej, przesiadujących w barach i restauracjach.

W Chanii jest także kilka wartych uwagi muzeów archeologicznych. Jest też muzeum morskie. Ale nie ma co ukrywać, że nie one przesądzają o atrakcyjności tego miasta.

Plaże w okolicach Chanii są zarówno piaszczyste jak i kamieniste (pokryte tzw. otoczakami). Najbardziej znana to Elafonisi (płynie się tam łodzią lub jedzie samochodem), Balos, Falasama, Almerida i Chryssi Akti.

RETHYMNON

Rethymnon jest jednym z najbardziej popularnych miejsc wśród przyjeżdżających na Kretę turystów. Nikt nie może sobie pozwolić na nieumieszczenie go na liście oglądanych atrakcji. Szczęśliwie, mimo ogromnego napływu turystów, miasto z tego powodu, w żaden sposób nie ucierpiało, utrzymując swój stary, nienaruszony charakter. Dzięki temu, ciągle można zachwycać się widokiem starego miasta, które naprawdę jest stare. Z weneckimi i tureckimi wpływami na architekturę, poplątanymi uliczkami, drewnianymi, ukwieconymi balkonami i, oczywiście, restauracjami, tawernami i sklepami z pamiątkami.

Na wschód od centrum, rozciąga się najdłuższa na Krecie plaża, wykorzystana przez deweloperów, którzy nastawiali wzdłuż niej dziesiątki hoteli.

Całodzienne wycieczki statkami to najpopularniejsza rozrywka dla przebywających w Rethymnonie. Turyści korzystają z łodzi, aby popłynąć na ładne plaże w Bali lub Marathi. Taka wycieczka zazwyczaj obejmuje lunch w lokalnej tawernie, z nielimitowanym winem (również lokalnym). W samym mieście, codziennym doświadczeniem jest podziwianie widoków meczetu Sułtana Ibrahima Hana i Fortecy Weneckiej. Dość popularne są także wieczorne rejsy po morzu, choć większość urlopowiczów (zwłaszcza tych młodszych) wybiera jeden z licznych barów lub klubów. Te bardziej hałaśliwe, z głośną muzyką, mieszczą się bliżej centrum i starego miasta. Te ciche, pozwalające na wsłuchiwanie się w szum morza, stoją wzdłuż plaż.

MALIA

Położona na północnym wybrzeżu Krety, Malia jest miastem historycznym. Ale nie ma wątpliwości, że zrezygnowało z korzystania z tego waloru, nastawiając się na przyjmowanie gości w wieku 18-30 lat, żądnych zabawy, przyjeżdżających na Kretę dla imprez, rozrywki, nocnych atrakcji i słonecznych dni. Ruiny, pochodzącego z 2000 roku p.n.Ch. Pałacu Malia znajdują się niecałe dwa kilometry od miasta. Ale przyciągają niewielu turystów. Większość wybiera emocje oferowane przez nieodległy (15 minut jazdy) aqua-park lub spędza czas na plaży, uprawiając sporty wodne lub, po prostu, opalając się. A plaża jest tu piaszczysta i długa.

Współczesna Malia to centrum apartamentowo – hotelowe, z licznymi tawernami, kafejkami, sklepami, oferujące wszystko to czego „pakietowy” turysta oczekiwać może. Nocami, puby i kluby rozbłyskują światłami i zabawiają głośną muzyką, nie cichnącą aż do wschodu słońca.

Główną atrakcją Malii jest plaża, długości 5 km, obmywana czystymi wodami Morza Egejskiego, ze świecącym na błękitnym niebie słońcem. Nie ma tu naturalnych zacienień, ale plaża jest w pełni zagospodarowana. Są tu parasole, łóżka, leżaki. Można wypożyczyć sprzęt wodny. Mimo swej rozległości, plaża nie zapewnia komfortu wypoczywania w prywatności. W sezonie jest bardzo oblegana. Głównie przez młodych Brytyjczyków (nie dotyczy to tylko plaży, z samym miastem jest podobnie), którzy nie zawsze są cisi i spokojni. Nie zawsze też poprzestają na piciu koktajli owocowych, jogurtów i coca-coli…

Na południe od Malii jest droga prowadząca przez góry, do pięknej wioski Krasi, mającej całkiem inną atmosferę i scenerię. Będącej alternatywą dla doświadczeń z Malii.

AGIOS NIKOLAOS

W ostatnich latach Agios Nikolaos przeszło transformację. Z typowej miejscowości dla „pakietowych” turystów, z wieczorami karaoke i klubami turystycznymi, przeistoczyło się w uroczy zakątek dla par i rodzin. Położona 69 km na wschód od Heraklionu miejscowość, jest teraz kosmopolitycznym rejonem wakacyjnym, z wysokiego standardu infrastrukturą, barami i restauracjami oferującymi usługi wyższej klasy.

Agios Nikolaos jest idealnym miejscem dla par, niezależnie od wieku, które chcą obejrzeć wschodnią część Krety. Samo miasto nie może się poszczycić żadnymi archeologicznymi cudami, ale ma za to inną ciekawostkę. Jest nią zatoka, wykorzystywana jako port, a nazywana Jeziorem Voulismeni. Wiąże się z nią wiele legend i mitów, a wśród nich mit o tym, ze nie ma dna. W rzeczywistości, ten zbiornik wodny, mający kształt zbliżony do koła, będący kiedyś prawdziwym, słodkowodnym jeziorem, teraz jednak połączonym z morzem, ma głębokość 64 metrów. Czyli bardzo dużo, ale nie nieskończenie… Atrakcją jeziora są czerwonej barwy otaczające je klify, a w jego rejon często przylatują zimorodki.

W Agios Nikolaos jest muzeum archeologiczne, w którym – jak wszędzie w podobnych miejscach na Krecie – obejrzeć można artefakty z czasów minojskich. Tym co wyróżnia akurat to muzeum są: znaleziska z cmentarza, pochodzące z 2300 roku p.n.Ch., na które składa się ponad 1500 waz. Jest tu także czaszka młodego rzymskiego atlety, z wieńcem z liści oliwnych, z I wieku A.D.

Wielu turystów przebywających w tych okolicach, decyduje się na udział w wycieczce na pobliską, ufortyfikowaną wysepkę Spinalonga, aby zobaczyć ruiny i posłuchać fascynujących historii o ostatniej kolonii trędowatych w Europie.

Cała Kreta jest pełna atrakcyjnych miejsc i nie ma kłopotu z wybraniem sobie jakiejś ciekawej wycieczki. Ale przebywając w Agia Nikolaos, warto przeznaczyć trochę czasu na pochodzenie po tutejszych uliczkach, wzdłuż wodnych kanałów, na pooglądanie ciekawych łodzi i rybaków lub na odpoczynek w tawernie.

Rejon wokół Agios Nikolaos jest górzysty. Wzdłuż wybrzeża rozlokowano liczne punkty usługowe, ułatwiające korzystanie ze sportów wodnych. Prawdziwa plaża, piaszczysta i miła, leży 20 minut drogi (spacerem) od miasta. Jeśli jest to za daleko, skorzystać można z rozlicznych plaż kamienistych (otoczaki).

POGODA

Na Krecie dominuje klimat śródziemnomorski, ale z pewnym wpływem północnoafrykańskiego. Lata są suche i gorące, a zimy łagodne. Temperatura w lipcu i sierpniu sięga 30 stopni w dzień i  22 stopni w nocy, chociaż przy zmianie kierunku wiatru na południowy, może być o wiele bardziej gorąco. Opady deszczu w lecie praktycznie się nie zdarzają, za to między październikiem, a kwietniem krótkotrwale ulewy nie są niczym niezwykłym. W górach, w zimie, pojawić się może śnieg.

Powietrze na Krecie ma raczej dużą wilgotność, co może obniżać komfort pobytu. I chociaż niezmiennie, najbardziej popularnymi miesiącami są tam lipiec i sierpień, to warto spróbować (jeśli ktoś może) wybrać się tam wiosną lub jesienią. Uniknie się tłumów, zapłaci mniej, a pogoda jest bardziej przyjazna, tzn. nie ma ogromnych upałów, choć z drugiej strony, np. w maju temperatura wody w morzu może nie zachęcać do kąpieli. Słońce jednak zachęca do pobytu…

Dobrym miesiącem na wyjazd jest wrzesień. Turystów jest już trochę mniej (choć trudno mówić o pustkach), nadal jest ciepło, ale nie upalnie, woda w morzu też ma przyjemną temperaturę. Jedyną słabością jest to, że w tym czasie Kreta traci zielone kolory. I tak nie jest to wyspa pełna roślinności, ale jesienią wysycha niemal wszystko.

CZAS

Czas na Krecie przesunięty jest o jedną godzinę do przodu, w stosunku do obowiązującego w Polsce. Tzn., gdy u nas mamy 12, na Krecie jest 13.

JĘZYK

Narodowym językiem jest, oczywiście, grecki. Ale w wielu miejscach, bez trudu można porozumieć się po angielsku. Zwłaszcza w rejonach i obiektach turystycznych.

WALUTA

Obowiązującą walutą w Grecji jest euro. Nadal… I chyba już tak zostanie na dłużej, mimo ubiegłorocznych doświadczeń… Banki i punkty wymiany walut są na Krecie liczne i z ich znalezieniem nie ma kłopotów. Choć najprościej jest wziąć euro z Polski. Bankomatów też jest dużo i są one chyba najlepszym sposobem na zaopatrywanie się w gotówkę.

NAPIWKI

Service charge jest zazwyczaj doliczana do rachunków w restauracjach na Krecie. Zawsze warto to sprawdzić. Jeżeli na rachunku nie widnieje żadna dodatkowa opłata za obsługę, powinno się zostawić napiwek w wysokości 10-15%. W przypadku kafejek i zamawianych tam napojów i drinków, zapłatę zaokrągla się do pełnego euro. Napiwków oczekują także taksówkarze, szatniarze i portierzy.

ELEKTRYCZNOŚĆ

Napięcie w gniazdkach wynosi 220V, a częstotliwość 50Hz. Stosowane są gniazdka bardzo różnych typów. W hotelach, zazwyczaj są takie jak w Polsce, ale zdarzają się też przeznaczone do wtyczek z trzema bolcami.

BEZPIECZEŃSTWO

Istnienie pewne zagrożenie atakami terrorystycznymi i dlatego turyści powinni zachowywać ostrożność, zwłaszcza w popularnych miejscach publicznych. Niepokoje i strajki z 2015 roku wpłynęły negatywnie na wizerunek całej Grecji jako kierunku wakacyjnego, jednak rozgrywały się one wyłącznie pomiędzy policją i protestującymi, pozostawiając turystów poza strefą zagrożenia. Strajki stanowiły pewną niedogodność, zwłaszcza wtedy gdy obejmowały np. komunikację, ale przeprowadzano je głównie na kontynencie, w dużych miastach. Na Krecie nic szczególnego się nie działo.

Kreta, tak jak i cała Grecja, uważana jest za kraj bezpieczny, ale wzrastające nią zainteresowanie i wzmożony ruch turystyczny, ożywiły aktywność drobnych przestępców. Szczególnie w zatłoczonych miejscach zdarzają się coraz częściej kradzieże. Zaleca się nienoszenie przy sobie cennych przedmiotów i dużej ilości pieniędzy, które lepiej pozostawiać w sejfach hotelowych. Unikać trzeba także obnoszenia się z własnym bogactwem, a pieniądze, karty kredytowe, trzymać w kieszeniach trudno dostępnych dla kieszonkowców.

Poważne przestępstwa zdarzają się rzadko, ale raczej nie jest dobrym pomysłem korzystanie z propozycji podwiezienia przez obcych, jeśli podróżuje się samotnie.