Wakacje

Sentymenty

Todor Żiwkow, Drużba, pociągi przyjaźni, książeczki walutowe… Symbole minionej epoki świata turystycznego Polaków. Przed laty, sama Bułgaria była takim symbolem. Właściwie, jedynym „ciepłym” krajem (obok Rumunii), do którego można było pojechać na wakacje, po pokonaniu stosunkowo małych przeszkód i trudności. Cala reszta świata była albo całkowicie, albo częściowo zamknięta, albo nie leżała nad żadnym z ciepłych mórz (NRD, CSRS).

Nic dziwnego, że po zmianie sytuacji politycznej, pojawił się odruch odrzucenia. Dotychczasowy ulubieniec, symbol wakacyjnego luksusu, nagle uznany został za zużyty, niższej kategorii. W początkowych latach 90., biura podróży w ogóle nie zajmowały się organizacją wyjazdów do Bułgarii. Później uznano, że warto to robić dla starzejących się miłośników tego kraju, pochodzących z minionej epoki, spodziewając się, że w ich przypadku, względy sentymentalne wezmą gorę i jeszcze raz wybiorą się na wakacje w miejsca, w których bywali za młodu…

Musiało upłynąć sporo lat, zanim nowe pokolenia przestały być dziećmi i zaczęły oceniać zalety i wady Bułgarii jako celu wakacyjnych wędrówek, przyjmując dokładnie tę samą miarę, jaką stosują przy ocenie innych miejsc. Rola Bułgarii, w polskiej turystyce wyjazdowej, zaczęła rosnąć.

Pomogły temu działania inwestycyjne podejmowane, na szeroką skalę, w bułgarskiej turystyce. Na początku XXI wieku wybudowano ogromną liczbę hoteli, które choćby dzięki swej świeżości, a także konkurencyjnym cenom, zaczęły przyciągać coraz więcej gości z różnych krajów - przede wszystkim z Niemiec i Rosji, a także i z Polski.

Kraj na Balkanach

Choć nie wszyscy o tym wiedzą, to Bułgaria jest naprawdę pięknym krajem… Może w zdaniu tym jest trochę przesady. Chyba nawet sporo… Bliższe prawdy jest stwierdzenie: w Bułgarii można znaleźć takie miejsca, które mają swoją urodę, czasami nawet piękno. Nie jest ich za dużo, ale z pewnością istnieją. W Polsce, Bułgaria znana jest niemal wyłącznie z rejonów nadmorskich, które oczywiście mają swój urok, ale kraj ten to nie tylko morze.

Położona na południowowschodnim krańcu naszego kontynentu, na Półwyspie Bałkańskim, nie pełni takiej roli w międzynarodowej turystyce, jak sąsiadujące z nią Turcja i Grecja, mimo dobrej opinii jaką cieszą się miejscowości wypoczynkowe na wybrzeżu Morza Czarnego, piaszczyste plaże, bezpieczne morze i słoneczny klimat.

Chociaż jest znacznie lepiej znana ze swych nadmorskich kurortów, to Bułgaria jest krajem górzystym. To właśnie góry nadają jej własny charakter. Sześć bardzo różniących się od siebie pasm górskich rozciąga się po powierzchni Bułgarii. Są tam zarówno szczyty górskie pokrywane w zimie grubą warstwą śniegu, jak i łagodne zielone zbocza porośnięte lasami, ze źródłami termalnymi i mineralnymi, pełne zapachów kwiatów i ziół.

W centrum kraju leży Dolina Róż, będąca jednym z największym na świecie rejonów, w których produkuje się oliwę różaną. Z tego powodu, w niektórych krajach (ale raczej nie w Polsce) Bułgaria nazywana bywa Krainą Róż. U podnóża gór Witosza leży stolica Bułgarii – Sofia.

Sofia jest wśród polskich turystów bardzo mało popularna. Nie jest to Paryż, ani Rzym… Ale także tam znaleźć można trochę ciekawych zabytków architektonicznych i muzeów. Bardziej od nich znane są pasma górskie Riła i Piryn, z powodu ich ukształtowania tworzącego spektakularne warunki do uprawiania narciarstwa zjazdowego. Inne atrakcje to: Klasztor Riła i majestatyczny krajobraz Parku Narodowego Piryn, wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Całą powierzchnię Bułgarii przecina łańcuch górski, o długości 530 km, z wieloma stacjami narciarskimi.

Zróżnicowaniu form górskich odpowiada różnorodność ich mieszkańców, podtrzymujących własne tradycje i kulturę, organizujących folklorystyczne festiwale, dbających o własne rzemiosło. W małych, malowniczych wioskach spędzić można miło czas, korzystając z gościnności gospodarzy, podjadając lokalne specjały i podziwiając wiejskie, górskie krajobrazy.

Historia Bułgarii widoczna jest w architekturze, pozostałościach trackich i ich skarbach, w zdobieniach kościołów i klasztorów, a także w wiejskiej zabudowie. Głównym atutem Bułgarii, dla turystów, jest jej różnorodność, ale niezależnie od dokonanego wyboru, zawsze liczyć można na miłe i ciepłe przyjęcie przez bułgarskich gospodarzy.

Plaże

Bułgaria jest krajem dla ludzi lubiących wypoczynek i to takich, którzy nie lubią samotności… Plaż jest tam dużo. Są szerokie, długie i piaszczyste. Czyli wszystko to, co duża część Polaków (i nie tylko) lubi najbardziej. Lubić trzeba także innych ludzi. Jest ich tam naprawdę sporo. Na plażach raczej trudno o ustronne miejsca. Leżaków, parasoli są tysiące. Poza plażami, wzdłuż bulwarów i w środku miejscowości liczne stragany z milionami różnorakich świecidełek i pamiątek, sklepy duże i małe, a także tawerny i restauracje, z których dochodzi dźwięczna muzyka – oczywiście anglosaska.

Ci, dla których najważniejsze na wakacjach jest zwiedzanie, oglądanie zabytków, itp., powinni raczej wybrać sobie jakiś inny cel podróży. W Bułgarii, na wybrzeżu Morza Czarnego miejsc do zwiedzania nie ma zbyt wiele. Pomnik Władysława III Warneńczyka, naszego króla, który zginął tu przed sześcioma wiekami (chociaż nie jest to takie pewne, były różne wersje, ale to zupełnie inny temat…) to trochę za mało aby wypełnić swoje potrzeby odkrywcy. Na pewno interesujący jest Neseber jako ciekawy układ architektoniczny, zbudowany na małym półwyspie w pobliżu Słonecznego Brzegu. I to raczej wszystko.

Dla ludzi lubiących  plaże,  chodzenie po sklepach, dyskoteki i wieczorne życie, jest to miejsce, w którym nie będą się nudzili i to niezależnie od wieku (muzyka w tawernach jest zróżnicowana, każdy znajdzie coś dla siebie), czy towarzystwa – wszystko jedno czy chodzi o singli,  czy pary, czy z dziećmi czy bez, z grupą znajomych czy samotnie.

Hotele w Bułgarii są nowe. W ciągu ostatnich kilkunastu lat zbudowano tu całą infrastrukturę turystyczną, właściwie od nowa. Nie można narzekać na standard hoteli, zwłaszcza tych wyższej kategorii. Niestety, często jednak ulegają dość szybkiej dekapitalizacji. Można natknąć się na całkiem niedawno postawione budynki, o nadspodziewanie dużym stopniu zużycia.

Jedzenie w hotelach trzy-, czterogwiazdkowych jest akceptowalne, ale raczej bez rarytasów. Za to w restauracjach jest względnie tanio. Oczywiście, restauratorzy chcą zarobić i ceny rosną z każdym rokiem, ale nadal jest taniej niż w innych krajach południowej Europy (nie mówiąc już o zachodniej).  Ceny posiłków w lokalach są podobne do polskich, a często nawet niższe. Za prosty obiad, czy kolację z winem, zapłacić trzeba 40-60 lewa  (ok. 90-130 zł)  za dwie osoby. Można, oczywiście, pójść na pizzę za 7 lewa lub hamburgera za 5, popijając piwem za 3 lewa. Jest to o wiele mniej niż, na przykład w Grecji, gdzie ceny wyglądają podobnie, tyle tylko, że wyrażone są w euro… A jedno euro to, mniej więcej, dwa lewa.

Polacy w Bułgarii czują się bardzo dobrze, czasami można powiedzieć, że aż za dobrze… Niekiedy pojawiają się zachowania polegające na demonstrowaniu czegoś w rodzaju wyższości wobec Bułgarów. Jest to absurdalne, ale się zdarza. Zdarzają się protekcjonalne zachowania. Bułgarzy to, oczywiście, wyczuwają (niekiedy nawet nie muszą specjalnie się starać…), co powodować może z ich strony podobną reakcję, tylko, że w stosunku do nas. Bułgarzy, chociaż ich historia jest kompletnie odmienna od naszej – ich przyjaciele byli naszymi wrogami, wrogowie naszymi przyjaciółmi – to jednak też przeszli przez okres komunizmu, i podobnie jak my, mają te same kompleksy wobec cudzoziemców. W Bułgarii, tak jak w Polsce, byle artykuł w jakiejś podrzędnej niemieckiej, czy francuskiej gazecie, komentujący dowolne aspekty życia w kraju, urasta do miana wydarzenia, jest cytowany i omawiany. Tak jak niektórzy spośród nas z atencją odnosząc się do np. Niemców czy Szwajcarów, jednocześnie odczuwają wyższość wobec Bułgarów czy Rumunów, tak i w Bułgarii pojawiają się podobne emocje. O tym warto pamiętać, bo to są naprawdę bardzo mili ludzie.

Wypoczynek w Bułgarii ma cechy  przypominające pobyt nad polskim morzem. W Bułgarii nie rosną palmy, dominują sosny, co przypomina krajobraz nadbałtycki. Nie znajdzie się tam egzotyki, a plaże są prawie takie same jak na Helu, w Międzyzdrojach, czy Łebie. Jedynie morze jest cieplejsze i pogoda raczej zapewniona (chociaż bez stuprocentowej gwarancji). Sezon jest dość krótki. Właściwie trwa tylko niecałe trzy miesiące (jak u nas). W czerwcu można już przyjechać bez obawy o pogodę, natomiast we wrześniu – i to nawet na początku – spodziewać się można dużego zachmurzenia i deszczu. Pod koniec września sezon definitywnie się kończy.

Kurorty

Złote Piaski

Jeszcze kilka lat temu zdecydowana większość polskich wczasowiczów leciała do Warny, szukając odpoczynku w kurortach położonych na północnym wybrzeżu – w Złotych Piaskach, Albenie, Świętym Konstantynie i Elenie. Z każdym rokiem jednak, zainteresowanie tym regionem maleje. Złote Piaski i okolice tracą swą pozycję na rzecz Słonecznego Brzegu. Trudno odgadnąć co jest przyczyną spadającej popularności. Szczerze mówiąc różnice nie są wielkie. Jedyna, która rzuca się w oczy to ta, że Złote Piaski położone są na niewielkich wzgórzach i czasami niezbędne jest wejście pod górę przy powrocie do hotelu. Ale nie są to góry nie do przebycia… Inna sprawa, to ceny – pobyt w Złotych Piaskach jest zazwyczaj droższy.

Lecąc do Warny, z którymś z biur podróży, wybrać można pobyt w jednym z zamkniętych kurortów turystycznych. W Bułgarii, najbardziej znane miejscowości wypoczynkowe leżące nad Morzem Czarnym, zwykle nie są typowymi miastami. Złote Piaski, czy Albena to zamknięte obszary hotelowo – restauracyjne, niemal wyłącznie przeznaczone do obsługi turystów.  Większość z przyjeżdżających gości trafia do Złotych Piasków.

Złote Piaski, miejscowość położona 18 km na północ od Warny, jest jednym z największych kurortów turystycznych na północnym wybrzeżu Bułgarii, znanym z występujących tu leczniczych źródeł gorącej wody i długiej, czterokilometrowej piaszczystej plaży.

Złote Piaski leżą u podnóża zalesionych wzgórz, tworzących Park Narodowy Zlatni Piasaci, jeden z najstarszych w kraju, z wieloma interesującymi okazami flory i fauny. Duża część hoteli stoi na zboczu wzgórz i wracając znad morza, trzeba się trochę wspiąć. Ale różnice poziomów nie są duże i nie stanowią prawdziwego problemu.

Sklepy

Miłośnicy zakupów mogą czas wypełniać wędrowaniem po rozlicznych arkadach, bazarach, wszędzie znajdując szeroki wybór komercyjnych produktów. Wytwory rzemiosła bułgarskiego znaleźć można, przede wszystkim w hotelowych sklepach z pamiątkami (zwykle dużych) lub na straganach rozstawionych wzdłuż plaży.

Restauracje

W Złotych Piaskach jest wiele restauracji, kafejek, snack barów i lokalnych tawern, w których podawane są, w szerokim wyborze, najwyższej klasy dania kuchni międzynarodowej, jak również tradycyjne posiłki bułgarskie, zazwyczaj po rozsądnej cenie. Rzecz jasna, są tu także restauracje chińskie, irlandzkie puby, restauracje z pizzą i grillem. W większości menu figurują bułgarskie wina i alkohole.

Życie nocne

Bary plażowe, dyskoteki i kluby nocne otwarte są do białego rana. Żyłka hazardzisty pomaga w spędzeniu nocy w tutejszym kasynie. Aktywnych jest wiele miejsc rozrywki, poczynając od muzyki na żywo i z didżejami, a skończywszy na pokazach, kabaretach i barach go-go…

Aktywność

Rodzaj właściwej dla siebie rozrywki wybrać tu może każdy. Stosownie do możliwości, wieku, upodobań. Zarówno wodnej jak i nie mającej z wodą nic wspólnego. A wśród nich: kryte i odkryte baseny (w tym z wodą mineralną), tenis, siatkówka plażowa, bowling, mini-golf, centra fitness, jazda konna, jazda na rowerach. A w morzu: jachty, motorówki, narty wodne, nurkowanie.

Poszukujący okazji do poprawienia zdrowia, skorzystać mogą z oferty centrów balneoterapeutycznych.

Słoneczny Brzeg

W Polsce większym zainteresowaniem cieszą się wyjazdy na południowe wybrzeże Bułgarii do miejscowości, a ściśle mówiąc zamkniętego kurortu, o nazwie Słoneczny Brzeg. Samolot ląduje w Burgas i po krótkim transferze dociera się na miejsce.

Słoneczny Brzeg to główny, wręcz sztandarowy, kurort w tym rejonie. Biura podróży sprzedające oferty wyjazdowe w okolice Burgas przygotowują także pobyty w innych, pobliskich miejscowościach, takich jak Elenite, Święty Włas i Rawda, czy trochę bardziej odległych – Obzor, Pomorie. Trzeba pamiętać, że chociaż dystans dzielący je od Słonecznego Brzegu nie jest duży, to jednak ich renoma jest niższa. Dlatego za pobyt w porównywalnych hotelach, powinno się płacić mniej.

Sam Słoneczny Brzeg, to tak jak Złote Piaski, zamknięty ośrodek wypełniony ogromną liczbą hoteli o różnym standardzie. Część z nich stoi przy plaży, część przy promenadzie, a pozostałe w pewnym od nich oddaleniu. W odróżnieniu od Złotych Piasków, nie ma tu wzgórz. Teren jest płaski. A w pobliżu znajduje się słynny Neseber, chyba największa, nadająca się do zwiedzania, atrakcja turystyczna całego wybrzeża bułgarskiego.

Słoneczny Brzeg, zwany z angielska – także w Bułgarii – Sunny Beach, to miejscowość położona 35 km na północ od Burgas. Jest największym, nadmorskim kurortem turystycznym w Bułgarii, rozciągającym się wzdłuż półkolistej szerokiej zatoki, w południowej części Czarnomorskiej Riwiery, z długim, ośmiokilometrowym pasem plaż, opartym na naturalnych, złocistych wydmach. Plaże te uznawane są za najlepsze na całym wybrzeżu i cieszą się ogromną popularnością wśród turystów.

Słoneczny Brzeg osłonięty jest od skutków przepływów mas powietrza, pasmem górskim na północy, co pozwala utrzymać tam typowy klimat śródziemnomorski. Dzięki temu, teoretycznie, Słoneczny Brzeg jest kierunkiem całorocznym, w praktyce jednak wygląda to inaczej. Władze regionu czynią wszystko, aby utrwalić swe motto: „Gdzie rodziny przyjeżdżają najpierw”. W lecie, czysta i  ciepła woda, bezpieczne morze, słońce, ułatwiają realizację tego motta.

W Słonecznym Brzegu znaleźć można to co potrzebne plażowiczom. Także tym aktywnym. Tylko ostatnie marudy mogłyby powiedzieć, że jest tam nudno. Wszystkie, typowe dla odpoczynku tego typu, atrakcje i udogodnienia są w Słonecznym Brzegu dostępne, włączając w to niemal dowolne urządzenia sportowe, mnóstwo form rozrywki i zabaw dla dorosłych i dzieci.

Na terenie Słonecznego Brzegu jest ponad 120 hoteli, zdecydowana większość nowych, zbudowanych niedawno lub odremontowanych.

W pobliżu są także dwa duże campingi.

Sklepy

W Słonecznym Brzegu sklepów nie brakuje… Możliwości zakupów jest mnóstwo. Poczynając od licznych straganów, skończywszy na wielkich centrach handlowych. Kupić można wszystko. Ubrania, jedzenie, pamiątki. Są tu tradycyjne bułgarskie wyroby ze skóry i tekstyliów, a także drewna. Są akcesoria turystyczne: t-shirty, okulary, pocztówki (czasami jeszcze wykorzystywane…). W centrum miasta mieści się Royal Beach Mall.

Restauracje

Ponad 130 restauracji i tawern, z szerokim wyborem dań, zaspokoić może wszelakie gusty i smaki. Jak łatwo się domyślić, są tu reprezentanci każdej niemal kuchni. Dominuje włoska, ale są także inne, w tym bułgarska. Również nie ma co za bardzo kłopotać się budżetem. Każdy znajdzie coś odpowiedniego dla siebie.

Życie nocne

Pełen wybór. Liczne kluby nocne, dyskoteki, kasyna, bary, kafejki, ludowe tawerny. Nocne rozrywki Słonecznego Brzegu są tak bogate, że zjeżdżają się tam mieszkańcy i turyści z okolicznych miejscowości.

Aktywność

Poza opalaniem i pływaniem, Słoneczny Brzeg oferuje tak dużo wodnych i nie-wodnych form aktywności, że nie sposób tam się nudzić. Dla miłośników sportu są: windsurfing, żeglarstwo, narty wodne, parasailing, kitesurfing, siatkówka plażowa, mini-golf, jazda konna, wspinaczka, jazda na rowerze, tenis. Są też centra fitness, baseny i centra spa. Niezbędny sprzęt, z reguły, można wypożyczyć na miejscu. Dzieci są przedmiotem, czasami nawet nadmiernej, troski – przygotowuje się dla nich niekończącą się serię rozrywki, zawodów i zabaw.

Neseber

Na północ od Burgas leży starożytne miasto, jednocześnie będące popularnym celem wakacyjnych wyjazdów do Bułgarii, usytuowane na samym czubku długiego i wąskiego półwyspu wychodzącego w Morze Czarne. To malownicze miasto, jedno z najstarszych w Europie, zbudowane zostało przez Traków ponad 9 tys. lat temu. Od tego czasu, w trakcie swej długiej i burzliwej historii, przechodziło w ręce różnych ludów, aż w końcu w VII wieku trafiło do Bułgarów. Jak wiele europejskich miast, Neseber ma część nową i Stare Miasto, ale tylko starówka nadaje mu swoisty charakter i została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Neseber czaruje turystów swymi wąskimi, brukowanymi ulicami, drewnianymi domami, dziedzińcami, tawernami i romantyczną atmosferą. Stare Miasto słynie ze swych średniowiecznych kościołów, z pięknymi fasadami i dobrze zachowanymi wnętrzami, będącymi pozostałościami po dawnych słowiańskich i grecko-ortodoksyjnych społecznościach.

Neseber jest architektonicznym i historycznym pomnikiem bułgarskiej kultury, pozostając jednym z najbardziej popularnych rejonów turystycznych na południowym wybrzeżu Bułgarii.

Jest tu całkiem duży wybór zakwaterowania w prywatnych domach, a w nowoczesnej dzielnicy miasta, także w większych hotelach.

Sklepy

Popularne pamiątki z Neseberu to tekstylia, drewniane zabawki i srebrna biżuteria. Uliczne stragany w starej części Neseberu są dobrym miejscem do zakupu kolorowych upominków.

Restauracje

W Neseberze nie brakuje restauracji, kafejek i tawern. Najbardziej wabiąco wyglądają restauracje wzdłuż Rusałki i ulicy Cara Iwana Assena, na południowowschodnim czubku półwyspu. Świeże owoce morza i widoki na morze są w ciągłej dostawie…

Życie nocne

Życie nocne w Neseberze jest ograniczone. Ale ci wszyscy, którzy szukają więcej rozrywki niż może oferować spokojne wylegiwanie na plaży, wybrać mogą się do nieodległego, tętniącego życiem (także nocą) Słonecznego Brzegu. Dystans dzielący te miasta to zaledwie 3 km.

Aktywność

W Neseberze są dwie plaże, w pobliżu dzielnicy nowoczesnej. Niedaleko jest plaża Słonecznego Brzegu, z pełną ofertą kurortu turystycznego działającego na wielką skalę. Stare Miasto to dzielnica do zwiedzania, pełna pomników architektury, starożytnych kościołów i muzeów.

Pobyt

Pogoda

Bułgaria ma, typowy dla południowo-centralnej Europy, klimat umiarkowanie kontynentalny. W pogodzie nie ma skrajności i, tak samo jak u nas, występują wyraźnie różniące się od siebie, cztery pory roku. Lato jest dość długie (ale krótsze niż w wielu krajach z nad wybrzeża Morza Śródziemnego), trwa niecałe trzy miesiące i jest gorące. Jesień to przyjemna pora roku, bogata w kolory (można by rzec: „złota bułgarska jesień”…), z niewielką liczbą turystów. Zima jest łagodna i daje szanse do narciarskich szaleństw. Wiosną jest ciepło i ładnie – zaczyna rozkwitać roślinność. Cała charakterystyka bardzo przypomina to co mamy w Polsce. Różnica polega tylko na tym, że wszystko dzieje się na nieco wyższym, temperaturowo, poziomie. I w lecie nie musimy się obawiać o przykrą niespodziankę – jesienna pogoda, w lipcu tam nie zawita.

Generalnie, Bułgaria jest krajem słonecznym, z 2200-2500 godzinami słońca rocznie. W każdym miesiącu mogą wystąpić opady deszczu, a burze często pojawiają się w lecie. Śnieg pada szczególnie obficie między grudniem, a marcem – zwłaszcza w górach.

W lecie, w czerwcu – sierpniu, temperatury utrzymują się średnio na poziomie 24 stopni, a w miesiącach zimowych spadają do zera.

Chociaż, z powodu swego ukształtowania i możliwości narciarskich, Bułgaria oficjalnie uznawana jest (i reklamowana) za całoroczny kierunek turystyczny, to prawdziwy szczyt wyjazdów przypada tam na główne miesiące letnie.

Czas

W stosunku do czasu obowiązującego w Polsce, przesunięty jest o jedną godzinę do przodu, tzn. gdy w Polsce jest 12, w Bułgarii mamy 13. Czas zmieniany jest na zimowy i letni, tak samo jak w Polsce.

Elektryczność

Napięcie 220 V, częstotliwość 50 Hz. Wtyczki stosowane w Polsce, w większości pasują (zwłaszcza te płaskie). Obowiązującym standardem jest tam tzw. gniazdo „schuko” (albo „niemieckie”), mające po bokach plastikowe prowadnice. Dlatego z okrągłą wtyczką mogą być problemy.

Zdrowie

Zagrożenie chorobowe w Bułgarii jest niskie i żadne szczepienia nie są potrzebne. Jak zwykle, osobom zamierzającym podróżować w sposób mało konwencjonalny i w równie niekonwencjonalnych miejscach jadać, zaleca się szczepionki przeciwko zapaleniu wątroby typu A i B. Podobnie ci, którzy planują częste kontakty ze światem zwierzęcym powinni, na wszelki wypadek, zaszczepić się przeciw wściekliźnie. Zwykli turyści, czyli zdecydowana większość, wszystko to może sobie darować.

Leczenie w Bułgarii może być drogie, a płatność wymagana jest na miejscu, bez zwłoki. Wyposażenie lokalnych szpitali najczęściej jest tylko podstawowe i specjalistyczne czynności nie zawsze i nie wszędzie mogą być przeprowadzone.

Poza ubezpieczeniem od kosztów leczenia i następstw nieszczęśliwych wypadków wykupionych w którymś  z towarzystw ubezpieczeniowych, warto jest pobrać z NFZ kartę EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego), wydawaną nieodpłatnie.

Napiwki

Napiwki, w wysokości 10%, doliczane są do rachunków w restauracjach. Portierzy hotelowi, taksówkarze, oczekują zaokrąglenia rachunku w górę. W taksówkach, w których nie ma taksometrów, płaci się tyle , na ile umówiono się przed jazdą.

Bezpieczeństwo

Większość wyjazdów do Bułgarii nie wiąże się z żadnymi problemami. Poważne zbrodnie są tam rzadkie, ale grupy przestępcze upodobały sobie kasyna i kluby nocne, a w centrach miast i w kurortach nad Morzem Czarnym, grasują młodzi kieszonkowcy. Często dochodzi do kradzieży samochodów.

Zwyczaje lokalne

Pamiętać trzeba, że tradycyjnie w Bułgarii, odwrotnie niż u nas, pokręcenie głową jest oznaką potwierdzenia, a skinienie – zaprzeczenia. Często jednak, Bułgarzy zdając sobie sprawę ze swej odmienności, dostosowują się do zwyczajów cudzoziemców. Dlatego łatwo o nieporozumienia. Lepiej posłuchać co mówi rozmówca.

Waluta

Walutą obowiązującą w Bułgarii jest lewa (BGN), która dzieli się na 100 stotinek. Lewa jest ściśle związana z euro. Ustalono sztywny kurs: 1 euro = 1.955 lewa. W Bułgarii obrót walutami podlega ścisłym regulacjom prawnym. Wwożenie walut o wartości przekraczającej 8000 BGN wymaga złożenia deklaracji celnej.

Pieniądze wymieniać można w bankach, hotelach lub licznych biurach wymiany. Jednak, z powodu częstych praktyk zawyżania kursów, lepiej pójść do banku lub hotelu. Dostaje się pokwitowanie, zwane bordereaux, które trzeba zachować do końca pobytu.

W coraz większej liczbie miejsc używać można kart kredytowych. Zwłaszcza w hotelach, lepszych sklepach, restauracjach, biurach podróży i wypożyczalniach samochodów. Ale Bułgaria pozostaje nadal krajem, w którym króluje gotówka. Bankomaty znaleźć można w dużych miastach i kurortach nad Morzem Czarnym.