Straty

Thomas Cook

Thomas Cook podejmuje działania ratunkowe. Rozważana jest sprzedaż, należącej do niego, linii lotniczej. Podobno są chętni na zakup 105 samolotów. Prezes firmy, Peter Fankhauser, jest pewien, że uda się wyjść z problemów. Thomas Cook jest najstarszym biurem podróży w Europie A ten rok jest 175-tym w jego historii. Zawirowania wokół Brexitu, słoneczna pogoda i długie lato w Europie w poprzednim sezonie, wpływają na opóźnianie decyzji klientów o zakupie miejsc w wycieczkach. Wizerunkowi biura nie przysłużył się komunikat Citibanku, którego analitycy uznali Thomasa Cooka za firmę „bezwartościową”. Chociaż touroperator wraz z linią lotniczą wart jest 738 milionów funtów, to jego dług jest na takim samym poziomie, co zeruje wartość. Peter Fankhauser uspakaja, że ma wsparcie banków kredytujących firmę, a także głównych akcjonariuszy i wspólnie uzgodniono dodatkowe finansowanie w okresie nadchodzącego zimowego spadku w przepływach finansowych.

Thomas Cook obsługuje rocznie ponad 20 milionów turystów, a w tym roku nie będzie inaczej niż zwykle. Firma funkcjonuje normalnie. Opublikowała jednak komunikat, w którym dążąc do uspokojenia klientów, przypomniała, że wszyscy są chronieni przez ATOL, będący odpowiednikiem naszego Funduszu Gwarancyjnego, zapewniającego zwrot pieniędzy w przypadku bankructwa organizatora.

Neckermann

Neckermann Polska jest odrębną spółką, której właścicielem jest Thomas Cook Touristik GMBH. Nie ma bezpośredniego przełożenia problemów firmy Thomas Cook Group plc na to co dzieje się z Neckermannem w Polsce. Choć z pewnością lepiej byłoby, gdyby główny właściciel opływał w dostatkach. Dla Grupy, spółka w Polsce nie ma praktycznie żadnego znaczenia. Łączne jej przychody przekroczyły w zeszłym roku 9.5 miliarda funtów. Neckermann Polska zadowolić się musiał kwotą 200 milionów złotych, co dało mu udział 0.4%. Może dlatego jego kłopoty nie są zauważane w Londynie…
A kłopotów nie brakuje. Można nawet pomyśleć, że gdyby inna spółka uzyskiwała podobne rezultaty, to właściciel już dawno by ją zamknął.

Neckermann w Polsce, mimo swej znanej, kojarzącej się z solidnością marki, jest biurem podróży - co najwyżej - średniej wielkości. Nawet nie marzy o dołączeniu do pierwszej trójki touroperatorów. Prowadząca Itaka ma ponad dwunastokrotnie(!) większe od niego przychody. Wśród średniaków zajmuje ostatnie miejsce. W dzisiejszych czasach w Polsce mamy siedmiu touroperatorów zajmujących się turystyką czarterową na - w miarę - zauważalną skalę. Pierwsza trójka to Itaka, TUI, Rainbow (tracący już do liderów spory dystans), potem są Coral Travel i Grecos, a dwa końcowe miejsca zajmują Exim Tours (który wyprzedził w ostatnim roku Neckermanna) i właśnie Neckermann. Kolejni w rankingu to firmy niszowe, o kilkukrotnie niższych przychodach (nawet od Neckermanna): Almatur, Logos Tour, Ecco Holiday, Prima Holiday, itd.

Neckermann Polska od lat utrzymuje sprzedaż na podobnym poziomie. Przychody oscylują wokół 250 milionów złotych. W ostatniej dekadzie ani razu nie udało się sięgnąć pułapu 300 mln. Nie było też spadku poniżej 200. O ile jednak 250 mln w 2010 roku było kwotą wartą uwagi i dawało spółce mocną pozycję na tle konkurentów (tym bardziej, że był to czas ostrego kryzysu), to podobna kwota w 2018 robi zupełnie inne wrażenie. Nie mówiąc już o tym, że w 2018 nie udało się jej osiągnąć… Było tylko 203 mln. Stabilizacja przychodów dowodzi, w istocie, regresu w spółce. Wyniki finansowe także nie powalają z nóg. A jeśli już, to z powodu ich słabości. Tylko w latach 2013-15 udawało się sięgać po istotne zyski (po kryzysie w 2012 - roku ogólnie bardzo trudnym dla biur podróży). W 2016 i 2017 było słabo, a w 2018 bardzo słabo.

Neckermann to biuro zaliczane do organizatorów podróży samolotami czarterowymi. Teoretycznie. Najsilniejsze firmy, takie jak Itaka, TUI czy Rainbow, prawie cały swój „masowy” program opierają na lotach czarterami. Latają nimi do wszystkich krajów z Basenu Morza Śródziemnego, a często nawet w kierunki egzotyczne. Mali touroperatorzy boją się wziąć na siebie ryzyko czarterowania samolotu, czy choćby małego bloku miejsc, organizując wycieczki w oparciu o przeloty samolotami rejsowymi lub budżetowymi (Ryanair, Wizzair). Nie jest to korzystne dla klientów, ceny są bardzo niestabilne, nigdy nie wiadomo (bez skrupulatnego sprawdzenia) jaki można wziąć ze sobą bagaż. Mimo to, dla małych firm jest to rozwiązanie najlepsze albo i jedyne.

Wydawać by się mogło, że Neckermann ze swą marką potentata, nie bawi się w to co przystoi takim biurom jak Yobboo czy Orka Travel. Ale to złudzenie. Jest inaczej. Neckermann, niczym biura małe, w coraz większym stopniu opiera program o loty samolotami rejsowymi lub tanimi liniami.

Do Słonecznego Brzegu z Neckermannem polecieć można Ryanairem, do Chorwacji i na Maltę WizzAirem, na Gran Canarię i Costa del Sol Norwegianem. Wszystko to są tzw. „tanie” linie. Ale Neckermann korzysta także z tradycyjnych połączeń rejsowych. Dużą rolę odgrywa tu LOT (Bułgaria, Chorwacja, Gran Canaria, Cypr, Włochy), a także Lufthansa. Neckermann dla swoich klientów kupuje także bilety w Air France, KLM, a nawet w Czech Airlines i portugalskim TAP. I chodzi tu tylko o imprezy organizowane w obrębie Basenu Morza Śródziemnego, te najpopularniejsze, tradycyjnie uznawane za czarterowe. W programie Neckermanna są także wycieczki w odległe kraje, gdzie tym bardziej nie ma mowy o korzystaniu z czarterów.

Neckermann, podobnie zresztą jak i inne małe biura podróży (np. Ecco Holiday, czy wspomniane Yobboo) nie zrezygnował całkowicie z samolotów czarterowych. Nadal do kilku krajów, przede wszystkim do Grecji (ale także z pewnych portów w Polsce w inne kierunki) podróżować z Neckermannem można tak jak z TUI czy Itaką, czyli bez troski o bagaż. Neckermann na stronie internetowej ostrzega klientów przed automatycznym zakładaniem rezerwacji, nakazując zwrócenie uwagi na nazwę przewoźnika. Gdyby okazało się, że jest nim np. Ryanair to trzeba byłoby znacznie skromniej się spakować. Albo dopłacić do ceny imprezy kilkaset złotych. I, jeśli leci się z Warszawy, to zaplanować wyprawę do Modlina.

Decyzja o przeniesieniu znaczącej części ciężaru organizowania przelotów na samoloty rejsowe podyktowana została dokładnie tymi samymi obawami, które mają inne małe biura podróży. Chodzi o strach przed pustymi miejscami w samolocie. Małe biura nie czują się na tyle silne, aby mogły zakładać prawie pełną sprzedaż choćby i niewielkich bloków miejsc. Mogłoby to skończyć się kosmicznymi stratami. Choć i z podjętymi środkami ostrożności Neckermann notuje straty. W 2018 było to 12 milionów.  

Wszystko jednak ma swoją cenę. Nie ma nic za darmo. Ostrożność ma także swoje wady. Nie tylko takie, które zniechęcają klientów do kupna miejsca w imprezie (poza problemami z bagażami, często trzeba liczyć się z przesiadkami i przez to długimi czasami podróży, Lufthansa z Krakowa do Faro nie lata), ale bez ryzyka niełatwo jest stworzyć konkurencyjną cenowo ofertę. O Neckermannie powiedzieć można wiele, ale na pewno nie to, że jest biurem tanim. A przecież nie oferuje dóbr niezwykłych, niedostępnych gdzie indziej. Jest przeciwnie. Oferta Neckermanna niczym szczególnym nie wyróżnia się na tle konkurencji. Poza cenami…

Nie ma takiego kierunku (wśród najpopularniejszych), gdzie Neckermann wygrywałby średnimi cenami z innymi biurami podróży. Średnie ceny jego imprez są najwyższe. I to w każdym przypadku! To dość rzadkie, bo nawet biura, które generalnie nie zachwycają okazyjnością swych ofert, zwykle mają jakieś silne punkty. U Neckermanna jest inaczej. Oczywiście zdarzają się pojedyncze oferty lepsze od konkurencyjnych, ale średnie są wszędzie gorsze. Oparcie znaczącej części programu na lotach rejsowych musi oznaczać, że poszukiwacze specjalnych okazji typu „lat minute” mogą sobie pozostawić Neckermanna na boku. Nie mając zobowiązań (albo mając ich niewiele), Neckermann nie musi miejsc sprzedawać za wszelką cenę. Gdy okaże się, że ma mało klientów to, po prostu, kupi dla nich mało biletów u rejsowego przewoźnika.

Mimo słabej pozycji na tle firm konkurencyjnych, Neckermann cen nie obniża. Prawdopodobnie właśnie dlatego, że nie musi. Co jednak oznacza, że w tym roku rynku znowu raczej nie podbije i, jak wcześniej, ucieszy się z przychodów na poziomie 200-250 mln złotych. W porównaniu z okresem przedsprzedaży w październiku, ceny imprez rozpoczynających się w połowie sierpnia, są dzisiaj, w większości wypadków, wyższe. Ceny średnie wzrosły o 6%, a minimalne aż o 14 (pobytów w tych hotelach, które były dostępne wtedy i są teraz). W największym stopniu podrożały Turcja i Grecja. Niewielki spadek pojawił się tylko we Włoszech i Egipcie (średnio).

Poza Grecją i Turcją, znacząco droższa jest Bułgaria (procentowo dwucyfrowe wzrosty), a także pobyty w wielu hotelach w Hiszpanii i Tunezji.

Pobyt w trzygwiazdkowym hotelu Vezhen w Złotych Piaskach podrożał o 53%(!) i kosztuje teraz aż 2409 zł. Ale amatorzy pobytu w nim nie powinni tracić ducha. Ten sam hotel mają w swoich ofertach Exim Tours, Sun & Fun i TUI.  W dwóch pierwszych biurach wystarczy zapłacić około 1650 złotych, a w TUI tylko 1366…

Takich przykładów znaleźć można więcej. Oto zestawienie tych, które rzuciły mi się w oczy. Nie udało się znaleźć ani jednego przypadku, w którym cena imprezy w Neckermannie byłaby niższa od oferowanej przez konkurentów.

Neckermann jest spółką odrębną od Thomasa Cooka. Tylko realizuje politykę swojego właściciela, który dotychczas był bardzo wyrozumiały, nie przeszkadzało mu to, że jedna z jego spółek nie podbija rynku… Teraz sam znalazł się w tarapatach. W ramach oszczędności zamknął 21 niedochodowych biur obsługi klienta w Wielkiej Brytanii (zwolniono z pracy 102 osoby) i planuje dalsze działania zmierzające do „optymalizacji kosztów”. Rozmowy ze związkami zawodowymi już zostały podjęte. Zlikwidowanych ma być dalszych 218 stanowisk.

Jeśli polskiemu Neckermannowi udałoby się uzyskać dobry wynik finansowy, z pewnością jego właściciele przyjęliby to z zadowoleniem. Choć niewiele to by im pomogło. Może także nie zwrócą uwagi na ewentualne potknięcie. Czym jest bowiem ubiegłoroczna strata Neckermanna równowartości 2.5 miliona funtów w porównaniu z półtoramiliardową stratą (z pierwszego półrocza) Thomasa Cooka?