Spotkanie...
Luksusowy, pięciogwiazdkowy hotel w tureckim kurorcie Belek. Xanadu Resort, reklamowany przez Booking.com hasłem: Poczuj się jak gwiazda dzięki światowemu poziomowi obsługi, który oferuje Xanadu Resort Hotel. I dalej, czytamy: hotel położony jest na pięknym wybrzeżu Morza Śródziemnego, wśród piniowego lasu, z dostępem do prywatnej plaży, wyróżnia się oryginalną architekturą, basenami w starożytnym stylu i amfiteatrem. Zapewnia pakiety „all inclusive” i liczne udogodnienia zarówno wewnątrz jak i na świeżym powietrzu, tworząc warunki komfortowego wypoczynku.
Do tego właśnie hotelu, na początku maja, znane w Polsce, tureckie biuro podróży Coral Travel Wezyr Holidays zaprosiło dziennikarzy.
Konferencja prasowa na Riwierze
Zorganizowanie konferencji prasowej w tak odległym od Polski miejscu musiało mieć ważny powód. Była nim zapewne, silna determinacja zarządu Wezyra w przekonywaniu potencjalnych i faktycznych klientów do wiary w dobrą sytuację finansową i jeszcze lepsze perspektywy. Czy nie można byłoby podobnej konferencji zorganizować np. w Warszawie lub Krakowie? Z pewnością tak, ale kierownictwo firmy uznało, że znacznie lepszy efekt uzyska przedstawiając swe atuty w atrakcyjnym miejscu i wakacyjnej atmosferze. Nie szczędząc kosztów, zaprosiło grupę dziennikarzy na Riwierę Turecką, gdzie w miłych warunkach, omówiono sytuację firmy, podkreślając, że nie tylko nie stoi w obliczu jakichkolwiek zagrożeń, ale spodziewać się można jej dalszego rozwoju.
A powodów do obaw nie brakuje. Coral Travel to najważniejsza firma tureckiego holdingu OTI, działająca w Rosji. To stamtąd pochodziło gros klientów spółki, których łącznie miała ponad 3 miliony rocznie. W Polsce OTI obecny był przez lata pod nazwą Wezyr Holidays. Istniał też Coral Travel, ale mniej znany i, w założeniu mający zajmować się tylko wycieczkami ekskluzywnymi. Dwa lata temu właściciel zdecydował o połączeniu obydwu marek i od 2014 roku mamy Coral Travel Wezyr Holidays (zapewne, zamierzał w przyszłości zrezygnować z drugiego członu, pozostając przy nazwie znanej z Rosji).
Już w 2015 roku, niepewna sytuacja polityczna w Azji Mniejszej przyczyniła się do spadku liczby turystów w Turcji. Zestrzelenie przez Turków, jesienią, rosyjskiego samolotu doprowadziło do zaostrzenia stosunków między obydwoma krajami. Konsekwencje dotknęły także turystykę. Rosjanie dostali zakaz wyjazdów na wakacje do Turcji, a wszystkie tureckie biura podróży, obecne w Rosji, miały się z niej wynieść. Dotyczyło to, oczywiście, także Corala. Dla OTI był to potężny cios. Firma, praktycznie utrzymująca się z przyjazdów rosyjskich turystów, musiała wyprowadzić się z Rosji i znaleźć nagle klientów w innych krajach (dotąd 75% to byli Rosjanie). Na szczęście, pod koniec czerwca pomiędzy obydwoma krajami doszło do odprężenia. Rosjanie znowu mogą latać na wypoczynek do Turcji. Są nawet do tego zachęcani.
Spotkanie z dziennikarzami w malowniczej scenerii Morza Śródziemnego, miało przekonać – za ich pośrednictwem – polskich klientów, że nadal warto korzystać z usług Wezyra. Szczegółową relację z wyjazdu zamieściła internetowa Rzeczpospolita. Wezyr nie był kluczową spółką holdingu OTI, liczył się głównie rosyjski Coral. Ale teraz sytuacja przestała być tak prosta. Chociaż Wezyr Holidays całkiem nieźle radzi sobie na polskim rynku i ma zróżnicowaną ofertę, to jednak nie wiadomo na ile kłopoty właściciela przełożyć mogą się na losy spółki polskiej. A, właściwie, to wiadomo…
Wyniki, plany i nadzieje
Szefowie firmy przedstawili bardzo optymistyczny obraz sytuacji. Coralowi nawet udało się uniknąć eksmisji z Rosji, dzięki wprowadzeniu rosyjskiego kapitału, w miejsce tureckiego. A spółkę polską czeka rok pełen sukcesów. W czasie konferencji prasowej, dyrektorzy zaprezentowali sporo danych liczbowych, na których oparli pozytywny obraz. Spróbujmy przyjrzeć się tym liczbom bliżej.
Według danych Urzędu Lotnictwa Cywilnego, w 2015 roku do Turcji poleciało 356 tys. turystów.
Wezyr Holidays organizuje wyjazdy turystyczne z Polski do wielu krajów. W sezonie Lato 2016 jest ich jedenaście („LATO 2016 ŚWIAT W TURYSTYCE”). Poza Turcją, dużą rolę w programie odgrywa Egipt (dziś też nie przeżywający swych najlepszych dni). Są jednak także oferty na wyspy greckie, do Hiszpanii, a nawet do krajów egzotycznych. W 2015 roku, Wezyr Holidays sprzedał 202 tys. miejsc w wycieczkach.
W czasie spotkania na Riwierze, podano informację, że udział Wezyra w sprzedaży wycieczek do Turcji, w Polsce, wyniósł w 2015 roku 31%. Oznaczać to musi, że z biurem poleciało 110 tys. osób.
Udział wyjazdów do Turcji w całej sprzedaży Wezyra miał wynieść - według kolejnej informacji przekazanej w Antalyi - 50%. I tu pojawia się pierwsza niespójność w danych. Gdyby tak było, to sprzedaż imprez tureckich wyniosłaby 101 tys. (a nie 110 – może czeski błąd…), a udział Wezyra w rynku – 28%. Przyjmijmy jednak wersję korzystniejszą dla biura, że 50% było przejęzyczeniem i faktycznie biuro wysłało 110 tys. turystów do Turcji.
Najważniejszy dyrektor Coral Travel Wezyr Holidays - turecki biznesmen Kaan Ergun przyznał, że sprzedaż imprez do Turcji, na koniec kwietnia spadła o połowę (w porównaniu z rokiem poprzednim), ale jest optymistą i przewiduje odrobienie strat w okresie „last minute” (ciekawe po jakich cenach…).
Firma nie poddaje się i szuka nowych sposobów na przychody. Kaan Ergun podzielił się dobrymi wieściami: sprzedaż innych kierunków szybko rośnie. Jest większa od ubiegłorocznej o kilkadziesiąt procent (Bułgaria nawet o 110, ale nic nie wiadomo o poziomie odniesienia).
Spadek sprzedaży imprez tureckich i wzrost (czy choćby stagnacja) sprzedaży innych kierunków, prowadzi do zmniejszania udziału Turcji w ofertach Wezyra. Według Kaana Erguna, w 2016 roku może on wynieść 38-39%. Gdyby tak się stało, to przy utrzymaniu się obecnego popytu na Turcję i braku, oczekiwanego przez dyrektora, ożywienia w okresie „last minute”, Wezyr wysłałby za granicę 141 tys. osób, w tym 55 tys. do Turcji.
Kaan Ergun maluje przyszłość w o wiele bardziej różowych kolorach. Przychody mają wzrosnąć o 5-6%, a zysk o 8-9. W zeszłym roku, dochód Wezyra to 2 mln złotych, co oznaczało spadek o 72% (w 2014 było to 7.6 mln). Teraz ma być lepiej.
Przychód ze sprzedaży 202 tys. miejsc, w 2015, wyniósł 416 mln zł, co oznacza, że przeciętny klient za miejsce w imprezie zapłacił 2063 zł. W 2016, jak powiada Kaan Ergun, ceny wycieczek do Turcji spadną o 5-15%, a w dodatku, Wezyr przewiduje ożywienie w „last minute” czyli w okresie akcji promocyjnych. Trudno będzie powtórzyć średnią cenę z roku ubiegłego. Zakładając jednak wzrost cen wycieczek do innych krajów i ich rosnący udział w programie Wezyra, przyjmijmy wielce korzystną dla niego wersję wydarzeń, według której średnia cena imprezy jednak wzrośnie – do 2100 zł. Przy przewidywanym przez szefostwo firmy, pięcioprocentowym przyroście przychodów (do 437 mln zł), na wyjazd z Wezyrem zdecydować się powinno 208 tys. klientów. Pamiętając o 39-cio procentowym udziale Turcji, do tego kraju Wezyr wysłać musi 81 tys. osób.
Od początku kwietnia, co tydzień lata dziesięć samolotów z klientami Wezyra. Firma współpracuje z tureckim przewoźnikiem Pegasus Airlines, dysponującym flotą składającą się głównie z samolotów Airbus 320, zabierających 180 pasażerów, a także z Boeingów 737-800 ze 189 miejscami. Między 1 kwietnia, a 30 października, bo tyle – co najwyżej - trwać może sezon w Turcji (faktycznie jest krótszy), mamy 30 tygodni. Nie wiemy czy więcej latać będzie Airbusów, czy Boeingów, dlatego przyjmijmy, że w każdym samolocie jest 185 miejsc. Zatem, dziesiątka samolotów zapewni miejsca 55 tys. pasażerów. Od czerwca transport jest poszerzony. O kolejne cztery samoloty. Ale tygodni, do końca października, pozostaje tylko 21. Dodatkowe samoloty pozwalają przewieźć kolejnych 15 tys. pasażerów. Łącznie może być ich zatem 71 tysięcy.
Jest to mniej niż niezbędne do zrealizowania ambitnych planów zarządu Wezyra, zakładających wysłanie co najmniej 81 tysięcy. Gdyby jednak nie ziściły się prognozy Kaana Erguna i okres „last minute” nie przyniósł ożywczego powiewu, to wtedy 55 tysięcy klientów, czyli połowa ubiegłorocznej liczby, w wyczarterowanych samolotach zmieściłoby się bez trudu. Pozostałoby nawet trochę miejsc na jeszcze tańsze „last minute”, dzięki którym udałoby się poprawić ilościowe efekty sprzedaży do poziomu 65% roku poprzedniego. Niestety, nie pozostałaby to bez wpływu na wyniki finansowe.
Liczba 71 tysięcy miejsc do Turcji, przygotowanych przez Wezyra, nie oznacza, że tylu właśnie poleci tam turystów. Pamiętajmy, że zawsze obowiązuje zasada:
Szanse są nadal
Wiele wskazuje na to, że sytuacja Wezyra jest trudna, co nie oznacza, że beznadziejna. Dane, przedstawione na wyjazdowej konferencji prasowej, nie są wewnętrznie spójne. Turcja w 2016 roku, nie będzie wakacyjnym hitem. Raczej przeciwnie. Pojawiają się poważne sygnały o zagrożeniach („TURCJA – KONIEC LATA?”). A dla Wezyra kraj ten ma kluczowe znaczenie, choćby z powodu pochodzenia, usytuowania i obszaru działania, właściciela.
Szefowie Coral Travel Wezyr Holidays, podobnie jak i całego holdingu OTI, nie poddają się. Próbują odkryć nowe ścieżki. Wzmacniają oferty do Bułgarii, Grecji, Hiszpanii. Ale czy uda się im zabrać część klientów innym touroperatorom? Bo trudno liczyć na szybki rozwój naszego rynku („CZARTEROWY KRYZYS. MNIEJ KLIENTÓW ZA GRANICĄ”). Turystów podebrać trzeba konkurentom…
Kaan Ergun nadzieję upatruje także w rozwijaniu usług „z dojazdem własnym”. Jednak w krótkim czasie niełatwo jest wypromować markę, znaną dotychczas z pakietów, tworząc z niej konkurenta Expedii, Booking.com, czy Neckermanna lub TUI. Chyba za akt desperacji uznać można deklarację Kaana Erguna o zamiarze zajęcia się turystyką przyjazdową, w odpowiedzi na rosnące zainteresowanie naszym krajem wśród klientów - partnerów OTI. Choć turystyka przyjazdowa może być działalnością wysoce dochodową, to wystartowanie od zera, sprawą prostą nie jest.
Mimo zagrożeń, Coral Travel Wezyr Holidays może się uratować. Wiele, jeśli nie wszystko, zależy od posunięć OTI. Jeśli finansowe fundamenty holdingu okażą się wystarczająco silne i uda mu się zrealizować plany restrukturyzacji oferty, wejścia na rynek niemiecki, to z Wezyrem może być jeszcze całkiem nieźle. Pomóc może także poprawa stosunków pomiędzy Rosją, a Turcją.
Sam Wezyr, z problemami zapewne mógłby sobie poradzić. Wystarczyłoby zmniejszyć program i dostosować odpowiednio do niego koszty. Kłopotem, w takich sytuacjach, bywają koszty stałe. Szef Wezyra chwali się, że jego firma od dwóch lat otwiera własne sklepy, których ma teraz 21. Na szczęście nie ma ich więcej… Wysokie koszty stałe wymuszają rozbudowę programu, a własne sklepy są źródłem takich kosztów.
Choć trudno uwierzyć w dynamiczny rozwój firmy w 2016 roku i optymistyczne prognozy, to jednak szanse na przetrwanie tych trudnych – dla firm tureckich – czasów istnieją. Pewności co do przyszłości nie ma. Nie mają jej także szefowie Coral Travel Wezyr Holidays, bo gdyby mieli, to czy organizowaliby konferencję prasową na śródziemnomorskim wybrzeżu, w Xanadu Resort Hotel?
Autor: Jarosław Mojzych
17 maja 2016