W nastroju zabawy

Bezpiecznie było

Z wyrażonymi w taki lub podobny sposób komentarzami, spotykają się próby opisania obecnej sytuacji w Turcji i tego jaki ma wpływ na ruch turystyczny w tym kraju. Nasz niedawny tekst o Turcji po zamachu, wywołał burzliwą dyskusję na Facebooku. Obrońcy wypoczynku na tureckich plażach odrzucają wszelkie przestrogi, wykorzystując w dyskusji własne doświadczenia. Są one, najczęściej, podstawowym argumentem mającym dowieść zupełnej bezzasadności rozumowania odwrotnego. Właśnie z Turcji wrócili lub nawet jeszcze w niej przebywają i nic złego się nie działo. Wprost przeciwnie, ludzie bawią się, dominuje atmosfera zadowolenia i radości. Nigdzie nie widać żadnych sygnałów wskazujących na zagrożenia, obsługa hotelowa jest miła i uczynna wobec gości, tak jak zawsze. Obrazu dopełniają atrakcyjne widoki, błękitne morze, słońce, plaża i „all inclusive”. Wielu podkreśla, że chętnie pojechaliby to Turcji jeszcze raz.

I trudno się nie zgodzić. Wszystko to przecież jest prawdą. W ogóle, Turcja jest świetnym miejscem do wypoczynku. Tyle tylko, że problem leży gdzie indziej. Oczywiście, że nie widać żadnych sygnałów zagrożenia. A jak miałyby wyglądać? Kelnerzy nie obsługujący gości? Odpychająca obsługa hotelowa? Żołnierze maszerujący po nadmorskiej promenadzie? Poziomu zagrożenia nie ocenia się według takich sygnałów. Bo ich nigdy nie ma. Niebezpieczeństwo związane z terroryzmem jest faktem. Zamachy zdarzyć mogą się wszędzie. Są jednak takie miejsca, w których prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest większe. I do takich miejsc, niestety, zaliczyć trzeba Turcję.

Trudno udawać, że nie widzi się rzeczywistości. Dziewięć poważnych zamachów terrorystycznych w ciągu ostatnich 12-tu miesięcy, śmierć 275 osób, setki rannych. Pucz wojskowy. Stan wyjątkowy. Tysiące aresztowanych, dziesiątki tysięcy wyrzuconych z pracy, rozważania o przywróceniu kary śmierci i to z mocą obowiązującą wstecz(!). Można zrozumieć tych, dla których beztroskie leżenie na plaży i pluskanie się w morzu, nie jest, w takich warunkach, atrakcyjne.

A czy jest bezpieczne? Tego nie wiadomo, są jednak wystarczające przesłanki, aby przy podejmowaniu decyzji o wyjeździe, zachować ostrożność. I chłodną głowę. Nie kierować się wyłącznie cenami. Nie ma, bowiem, co ukrywać, że jednym z głównych atutów Turcji są niskie ceny wypoczynku. Było tak i wcześniej, ale teraz padają prawdziwe rekordy. Chyba nawet największy fanatyk wypoczynku w Turcji nie będzie się upierał, że to najpiękniejszy kraj na świecie, że nigdzie indziej nie da się znaleźć równie wspaniałych krajobrazów, luksusowych hoteli i doskonałego jedzenia. Owszem, są kraje ładniejsze niż Turcja, oferujące lepsze (a przynajmniej takie same) warunki wypoczynku. Problem w tym, że są droższe. Często, znacznie droższe.

Ale czy naprawdę nawet najwspanialsze wakacje warte są ryzyka? Nawet jeśli nie chodziłoby o groźbę utraty życia (wydaje się mało prawdopodobna) lub zdrowia, a tylko o stres związany z politycznymi niepokojami. Niskie ceny bywają trudną do odparcia zachętą, ale rozwaga jest, szczególnie w przypadku Turcji, bardzo zalecana…

Zwolennicy wypoczynku w Turcji, zapewne pozostaną przy swoim zdaniu, podobnie jak i przeciwnicy. Każdy podejmuje decyzje w swoim własnym imieniu. Powstaje jedynie pytanie, czy do wyjazdu do Turcji powinni namawiać klientów sprzedawcy imprez turystycznych, pracownicy biur podróży. Naszym zdaniem – nie tylko nie powinni, ale nawet nie mają do tego moralnego prawa.

Warto pamiętać, że opinie zadowolonych turystów, wyrażane po powrocie z Turcji, odnoszą się do przeszłości i nie mają żadnego związku z tym co zdarzyć może się później. Po ubiegłorocznym zamachu w Tunisie, rozwinięto nawet akcję promocyjną, prowadzoną przez celebrytów, zachęcającą do wyjazdu do tego kraju. Zamach w Tunisie był w marcu. Akcja promocyjna – w kwietniu. A turyści wypoczywający na plaży w kurorcie Sousse zastrzeleni zostali w czerwcu…

Turcja po puczu

Turcja przed puczem

Ceny

Część zwolenników wypoczynku w Turcji utrzymuje, że na wybrzeżach są tłumy ludzi jak zawsze, a samoloty wypełnione w 100%.  Ważne, żeby mieli rację. Oczywiście, nie ma mowy o tym, że liczba turystów nie spadła. Jest przeciwnie, a spadek ma wymiar – dla Turcji – dramatyczny. Istotne jest to, jak naprawdę wygląda wypełnienie samolotów. Touroperatorzy zredukowali programy, zmniejszyli znacząco podaż, a niektórzy w ogóle wycofali się z Turcji. Kluczowym pytaniem pozostaje, czy cięcia w programach były wystarczająco głębokie. Gdyby tak miało nie być, w niektórych firmach mogłyby pojawić się problemy finansowe, czego wszyscy woleliby uniknąć (zarówno firmy, jak i – w niemniejszym stopniu – ich klienci).

Spadek zainteresowania tureckimi imprezami jest duży i w pełni zrozumiały. Biura podróży robią wszystko, aby wyjść z tej sytuacji z obronną ręką. Sama redukcja programów okazała się niewystarczająca. Koniecznym było obniżenie cen. Nawet na najwyższy szczyt sezonu, który przypada w połowie sierpnia. Porównaliśmy ceny imprez organizowanych w tym okresie, obowiązujące na początku czerwca, z tymi, które przyjęły wersję „last minute”.

Nasze biura podróży w lecie sprzedają wycieczki w cztery regiony tureckie: Bodrum, Marmaris, okolice Izmiru i, przede wszystkim, na Riwierę Turecką.

Na problemy ze sprzedażą wskazują liczne i znaczne obniżki cen. W okolicach Bodrum, były takie, które sięgały 35%. Podobnie w Marmaris (do 30%). Nieco lepiej sytuacja wyglądała z Izmirem, ale tam podaż jest bardzo mała i redukcje cen nie przekraczały 20%. Główny cel wyjazdów turystów – Riwiera Turecka, przeżył prawdziwą rewolucję cenową. Oferty pobytów w wielu hotelach staniały o 25-50%(!).

W każdym z rejonów jest grupa hoteli, których ceny, w porównaniu z czerwcem wzrosły. Przyczyny mogą być różne, ale najczęściej jest to skutkiem wcześniejszej sprzedaży tańszej z wersji danego hotelu (np. bez widoku na morze) lub wcześniejszej sprzedaży ofert tańszego biura.

Ogólne wrażenie nie pozostawia wątpliwości – biura podróży zmuszone zostały do podejmowania działań (niekiedy na pograniczu desperacji), aby uratować się przed stratami finansowymi lub chociaż je zminimalizować.

W sierpniu na placu boju pozostało ośmiu touroperatorów. Trzech innych, obecnych jeszcze w czerwcu, zrezygnowało (Best Reisen, Ecco Holiday i Sun & Fun). Najobszerniejszą ofertę, liczącą aż 467 hoteli miał Coral Travel Wezyr Holidays. Zajmujące drugie miejsce TUI miało ich 200, a Orex Travel 150.

Biuro	L.hoteli w czerwcu	L.hoteli last minute	Min. cena w czerwcu	Min.cena last minute	Średnia cena w czerwcu	Średnia cena last minute	Średnia obniżka	Max obniżka	Średnia różnica	Max różnica
Coral Travel Wezyr Holidays	515	467	1440	1333	3071	2971	-4.4%	-38.9%	-131	-1462
Exim Tours	46	16	1859	1189	2933	2138	-29.8%	-45.6%	-863	-1830
Itaka	59	23	2149	1648	3108	2601	-14.4%	-28.8%	-455	-951
Neckermann	37	34	1713	1623	3310	3412	-2.2%	-37.3%	-102	-1544
Orex Travel	181	150	2046	1356	4222	3555	-21.3%	-50%	-791	-3515
Prima Holiday	67	54	1829	1839	3459	3687	2.5%	-33.7%	94	-1680
Rainbow	50	44	1245	1484	2602	3052	17.6%	-14.6%	429	-282
TUI	199	200	1625	1419	3299	3176	-5.5%	-35.7%	-158	-1477
Best Reisen	66		1658		3039
Ecco Holiday	4		2365		2890
Sun & Fun	139		1930		3794

Minimalne ceny imprez realizowanych w połowie sierpnia spadły niemal w każdym biurze. Jedynym wyjątkiem był Rainbow. Najniższą ceną „last minute” pochwalić się mógł Exim Tours. Firma ta zredukowała ceny średnio o blisko 30%, a pobyt w hotelu Kleopatra Blue Hawaii staniał o ponad 45%, choć „zwycięzcą” jest Orex Travel i jego 50% w hotelu Maritim Pine Beach Resort. Średnie wartości obniżek nie oddają w pełni rzeczywistości, z powodu wpływu jaki mają na nie hotele, których ceny wzrosły. Im więcej takich hoteli, tym obraz jest lepszy dla biura, ale przecież o skuteczności sprzedaży „last minute” decydują oferty najtańsze. Dlatego ciekawszym jest porównanie maksymalnych obniżek.

Choć Orex i Exim mogą pochwalić się najbardziej efektownymi redukacjami, to inne biura nie pozostają daleko w tyle. TUI, Neckermann, Prima Holiday obniżyły ceny o ok. 35%, a Itaka o niespełna 30. Tylko Rainbow był skromniejszy. Maksymalna obniżka nie przekroczyła 15%.



Najniższa cena:

Warning: simplexml_load_file(): I/O warning : failed to load external entity "../xml_wakacje/xml-caly-lm-turcja.php" in /home/conplanet/ftp/WakacyjnyCzas/xml-dane/art-cena.php on line 3

Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/conplanet/ftp/WakacyjnyCzas/xml-dane/art-cena.php on line 5
0 zł

Kwotowe wyniki też są ciekawe. Powstrzymując się od czerwcowych zakupów można było zaoszczędzić w Orexie 3.5 tys. złotych - hotel Mardan Palace: w czerwcu 9209 zł, w sierpniu 5694 zł (może otworzyli jakiś tańsze skrzydło?...). Exim obniżył cenę maksymalnie o 1830 zł (hotel Papillon Belvil Club), a pozostałe biura o około 1500 zł. Tylko Itaka - poniżej tysiąca i Rainbow - zaledwie o 280 zł, za to w tanim hotelu (Tac Premier – czerwiec: 1938 zł, sierpień: 1656 zł).

Kategorie

Nie ma nic odkrywczego w informacji, że wszystkie hotele mają swoje kategorie, oznaczane gwiazdkami. To oczywistość. Gwiazdki nadają odpowiednie władze krajowe lub lokalne. Tak dzieje się wszędzie. Także w Turcji. Ale biura podróży, sprzedając oferty z różnych krajów starają się ułatwić klientom orientację w rzeczywistej jakości oferowanych usług. Dlatego hotele oceniają według własnych kryteriów, nadając im swoje gwiazdki. Czasami są bardziej rygorystyczne, czasami mniej.

Bywa, i to nierzadko, że ten sam hotel oceniany jest różnie przez różnych, działających w Polsce, touroperatorów. Sprzedaż hotelu wyższej kategorii w cenie kategorii niższej jest, oczywiście, łatwiejsza. Dlatego niekiedy zdarza się bardziej tolerancyjne podejście do wymagań standaryzacyjnych.

Najszerszą ofertę wyjazdów do Turcji przygotował Coral Travel Wezyr Hoildays. Najłatwiej, zatem, przyjrzeć się skutkom analiz jakościowych prowadzonych przez pracowników tego biura. Porównaliśmy kategorie hoteli przyznane przez Coral Travel Wezyr Holidays z oceną tych samych hoteli, dokonaną przez inne firmy.

W 28-miu przypadkach liczba gwiazdek przypisanych hotelom przez Wezyra była różna od tego o czym zadecydowały biura konkurencyjne. Ośmiokrotnie Wezyr ocenił standard hoteli skromniej, a dwudziestokrotnie – z większym rozmachem.

Trudności

Z tej krótkiej analizy ofert biur podróży rysuje się obraz sporych trudności przed jakimi część z nich stanęła. Sprzedaż wycieczek do Turcji w całym 2016 roku nie była łatwa, a lipcowa próba puczu nie mogła jej poprawić. Trzy biura podróży wycofały się z Turcji. Te, dla których kraj ten był ofertą sztandarową lub związane są z nim relacjami właścicielskimi, nie miały drogi ucieczki. Dotyczy to głównie Wezyra. Jego szefowie jeszcze przed sezonem zapowiadali dominację na rynku tureckim. Spodziewali się dobrych wyników, zakładając spadek cen o 5-15% i ożywienie w okresie „last-minute”. Można mieć obawy, że ich założenia się nie sprawdziły. Korzystnym dla Wezyra splotem okoliczności jest radykalna zmiana w relacjach Turcja – Rosja. Turcja spodziewać się może zwiększenia napływu turystów rosyjskich, co poprawi sytuację finansową tureckiego holdingu OTI, będącego właścicielem Coral Travel Wezyr Holidays.

O Turcji powiedzieć można wiele. Można zachwycać się jej walorami turystycznymi, jakością usług, pogodą, czy jeszcze czymś innym. Nie sposób jednak stwierdzić, że jest dziś krajem stabilnym. Wolnym od zagrożeń. I chociaż od 28 czerwca, kiedy to na lotnisku w Istambule zabito 41 osób nic złego się nie działo – „tylko” próba wojskowego puczu – to na tej podstawie nie da się zbudować żadnych wniosków. W Turcji są świetne warunki do wypoczynku i wielu z nas chętnie poleciałoby tam jeszcze raz. Tylko czy naprawdę jest to możliwe?

 

Jan Ekmojski

10 sierpnia 2016

 

 

Powrót do STRONY GŁÓWNEJ